Wersja robocza

Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zmieniony, zastąpiony lub usunięty. Nie należy korzystać z tego opracowania jako czegoś innego niż dokumentu w trakcie opracowywania.
Nie wahaj się proponować zmian. Możesz komentować, uzupełniać, redagować każdy fragment dokumentu.

Procedury uzyskiwania wsparcia przez pracowników i wpółpracowników

Opracowanie: Karolina Paluszek . Współpraca: Hanna Pasterny

Data zgłoszenia: 29 lipca 2025 r., ostatnia aktualizacja: 30 października 2025 r.

Zalecenie

• Utwórz procedurę uzyskiwania wsparcia (dostosowań i racjonalnych uprawnień) przez pracowników oraz inne osoby pracujące na rzecz organizacji niezależnie od formy współpracy (stażyści, wolontariusze, zleceniobiorcy, eksperci, inni).

• Opracuj procedurę przy współudziale osób odpowiedzialnych za dostępność w organizacji (np. Koordynator dostępności) oraz osób z niepełnosprawnościami (pracowników/ współpracowników lub reprezentatywną grupę dla tego środowiska, np. NGO, Społeczna Rada ds. Osób z niepełnosprawnościami).

• Zapewnij dostępności cyfrowej dokumentu procedury.

• Opublikuj przyjętej procedury na ogólnodostępnej stronie internetowej organizacji, w BIP -- Oferty pracy oraz w dokumentacji wewnętrznych, np. w Intranecie, w sekcji "niezbędnik pracownika".

Rekomendacje

W treści procedury uwzględnij:

• katalog przykładowych form wsparcia, podkreśl możliwość starania się o inne, niewskazane w katalogu formy wsparcia;
• wzór wniosku o zapewnienie wsparcia, przygotowany zgodnie z zasadami dostępności;
• termin rozpatrzenia wniosku i inne terminy w postępowaniu;
• wskazanie ścieżki postępowania, w tym akceptacji wnioskodawcy dla ewentualnych alternatywnych rozwiązań, jeśli zapewnienie wsparcia we wnioskowanej formie nie jest możliwe;
• wskazanie procedury odwoławczej;
• wskazanie osoby/ jednostki rozpatrującej wnioski. Jeśli to możliwe, włącz w ten proces osoby z niepełnosprawnościami;
• konieczność uzasadnienia odmowy pozytywnego załatwienia sprawy;
• w przypadku osób nowozatrudnionych, warto przewidzieć możliwość złożenia wniosku już w procesie rekrutacyjnym lub tuż po jego zakończeniu, ale przed dniem rozpoczęcia pracy, tak aby podjąć niezbędne ustalenia i zapewnić czas na wdrożenie koniecznych zmian, dokonanie zakupów, zabezpieczenie środków itp;
• uregulowanie kwestii odpowiedzialności za powierzony sprzęt, oprogramowanie i inne mienie oraz ich ubezpieczenia. Dopuszczenie i ustalenie zasad korzystania w pracy z zasobów rzeczowych pracownika (sprzętu, oprogramowania itp.), np. na podstawie umowy użyczenia;
• w procedurze uwzględnij osobę odpowiedzialną za pozyskanie środków na zapewnienie wsparcia, przeanalizuj potencjalne źródła finansowania (dotacje, dofinansowanie, projekty);
• kwestie techniczne procedowania wniosku:
  • wnioski mogą być składane w formie: papierowej i elektronicznej, osobiście, zdalnie, ustnie do protokołu;
  • każda forma złożenia wniosku musi zostać udokumentowana;
  • pamiętaj, że procedura uzyskiwania wsparcia musi spełniać wymogi dostępności cyfrowej.

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (tekst jednolity Dz.U. 2023 poz. 1440).

• Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 913)

Uzasadnienie

Osoby niepełnosprawne mają z mocy prawa zagwarantowane dostosowanie stanowiska pracy. Dla osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności jest to warunek pracy na otwartym rynku pracy. Jednocześnie, obowiązujące przepisy prawa przewidują system dofinansowań związanych z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych (także w zakresie wydatków na sprzęt, oprogramowanie czy technologie wspierające). Chociaż treść przepisów jasno obliguje pracodawców do stworzenia osobom niepełnosprawnym właściwych warunków pracy, procedura ich uzyskania nie jest ściśle uregulowana. Nie jest powszechną praktyką regulowanie tej kwestii w aktach wewnętrznych poszczególnych organizacji. Wobec tego istnieje ryzyko arbitralnego podejmowania decyzji w tym zakresie, często przez osoby niezorientowane w przedmiocie dostępności. Z drugiej strony, realizacja oczekiwań pracowników może generować duże obciążenia finansowe i organizacyjne po stronie pracodawców. Dlatego jasne uregulowania są potrzebne, aby umożliwić obu stronom stosunku pracy skonfrontowanie własnych oczekiwań i możliwości w tym zakresie, a jednocześnie wyeliminować przypadkowość i arbitralność decyzji. Publikacja tych regulacji jest ważna, aby przyjęte reguły były jasne także dla kandydatów do pracy i współpracujących z podmiotem.