Opracowanie: Stefan Wajda

Zestawienie propozycji tematów

Nie wahaj się!

Jeśli chcesz coś dodać, zmienić, rozszerzyć, zawęzić, zrób to śmiało. Dodaj swoją propozycję na końcu zestawienia w konkretnym wymiarze albo dodaj komentarz.

O zestawieniu

Zestawienie zawiera uporządkowane według 7 wymiarów dostępności cyfrowej propozycje tematów, które mogą stać się przedmiotem zgłaszanych przez uczestników Sieci projektów zaleceń, projektów praktycznych rozwiązań oraz opisów praktyk stosowanych w podmiotach publicznych, które – po ocenie i akceptacji przez Sieć – zostaną umieszczone w katalogu dobrych praktyk.

• To są propozycje. Każda może, ale nie musi być uwzględniona w pracy Sieci. Każdą można swobodnie przekształcać, modyfikować, uściślać, rozwijać.
• Nie jest to kompletna lista tematów. Może być wzbogacana o nowe tematy przez wszystkich uczestników Sieci.

Celem tego zestawienia jest pomóc uczestnikom Sieci ustalić, jaki mogą wnieść wkład w pracę Sieci, jakie przygotować projekty zaleceń, rozwiązań praktycznych, opisy rozwiązań (praktyk) stosowanych w macierzystych organizacjach lub organizacjach, z którymi współpracują.

Wymiar: Kultura organizacyjna

1. Organizacja ustanawia obejmujące całą organizację polityki i procedury zarządzania dostępnością cyfrową. Oznacza to co najmniej:
   • jasne określenie ról organizacyjnych, uprawnień, obowiązków i oczekiwań dotyczących sposobu, w jaki przestrzegana jest zgodność z normami dostępności cyfrowej w przypadku działań związanych z nabywaniem, opracowywaniem, konfiguracją, wdrażaniem i konserwacją technologii
   • udokumentowane procesy i procedury testowania zgodności z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549
   • udokumentowane procesy i procedury dotyczące zgłaszania, oceny, śledzenia i rozwiązywania problemów i skarg związanych ze zgodnością z normami i zapewnianiem dostępności cyfrowej
2. Organizacja aktualizuje swoje strategiczne dokumenty programowe o cele i zadania w zakresie zapewniania dostępności cyfrowej albo – alternatywnie – przyjmuje dokument strategiczny definiujący program zapewniania dostępności cyfrowej.
3. Organizacja ustanawia w strukturze zarządzania organizacją osobę odpowiedzialną za dostępność cyfrową, który będzie koordynować i nadzorować działania w zakresie zapewniania zgodności z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
4. Organizacja ocenia swoją zdolność i dojrzałość do zapewniania dostępności cyfrowej, aby ustalić, na jakim organizacja znajduje się etapie dojrzałości, i określić, jakie kroki są konieczne do poprawy zdolności do zapewniania dostępności cyfrowej.
5. Organizacja opracuje swoją strategię osiągania dojrzałej dostępności cyfrowej, powiązaną z planowaniem strategicznym w całej organizacji, dostosowaną do charakteru, możliwości i warunków działania organizacji.
6. Organizacja ustanawia sformalizowany proces lub plan, aby zapewnić, że cała elektroniczna komunikacja organizacji będzie dostępna cyfrowo w maksymalnym możliwym zakresie oraz że organizacja zintegruje z systemem swojej pracy procedury oceny stanu dostępności cyfrowej, w tym przeglądy dostępności treści elektronicznych przed publikacją i dystrybucją, zarówno wewnętrzną, jak i publiczną. Ten proces lub plan obejmuje całą treść elektroniczną, niezależnie od formatu (np. treści internetowe, treści mobilne, prezentacje, dokumenty, arkusze kalkulacyjne, filmy, nagrania audio i posty w mediach społecznościowych).
7. Organizacja opracuje plan obowiązkowych szkoleń pracowników, których celem jest uzyskanie lub aktualizacja podstawowej wiedzy o dostępności cyfrowej, zapoznających z aktualną polityką dostępności cyfrowej organizacji i problemami w jej realizacji oraz aktualnym planom i wymaganiom dotyczącym dostępności cyfrowej. Celem szkoleń powinno być również pogłębianie świadomości i uwrażliwianie pracowników na różnorodne potrzeby ludzi, w tym osób z niepełnosprawnościami.
8. Organizacja regularnie współpracuje z osobami z niepełnosprawnościami lub z organizacjami osób z niepełnosprawnościami, w tym pracownikami lub grupami zasobów pracowniczych osób z niepełnosprawnościami, aby oceniać, czy technologie informacyjno-komunikacyjne organizacji umożliwiają osobom z niepełnosprawnościami dostęp do informacji i usług publicznych oraz korzystanie z nich w sposób porównywalny z dostępem osób bez niepełnosprawności.
9. Organizacja angażuje osoby z niepełnosprawnościami w planowanie i wdrażanie działań na rzecz dostępności cyfrowej.
10. Organizacja opracowuje i wdraża zasady oraz tryb przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg w sprawie zapewnienia dostępności cyfrowej.

Wymiar: Wiedza i umiejętności

1. Organizacja prowadzi okresowe badania i analizy aktualnego stanu i poziomu wiedzy i umiejętności pracowników w zakresie dostępności cyfrowej, aby określać potrzeby kadrowe i szkoleniowe.
2. Organizacja włącza kryteria dostępności cyfrowej do pomiarów efektywności pracowników (systemu okresowych ocen pracowników).
3. Organizacja przeprowadza coroczną ocenę podstawowych kompetencji pracowników z zakresu dostępności cyfrowej.
4. Organizacja zapewnia pracownikom możliwości aktualizowania wiedzy i umiejętności w zakresie dostępności cyfrowej zgodnie z aktualnymi wymaganiami (rozwój wiedzy, zmiany przepisów, standardów).
5. Organizacja stwarza warunki do zdobywania przez pracowników wiedzy i umiejętności z zakresu dostępności cyfrowej.
6. Organizacja zapewnia, że pracownicy mają kompetencje w zakresie dostępności cyfrowej niezbędne do ról organizacyjnych, które pełnią.
7. Organizacja uwzględnia w procesie zatrudniania nowych pracowników obowiązkowe przeszkolenie przygotowujące do wypełniania obowiązków związanych z zapewnianiem dostępności cyfrowej.
8. Organizacja rozwija świadomość problemów dostępności cyfrowej i wiedzę pracowników o dostępności cyfrowej.
9. Organizacja określa w swoim programie zapewniania dostępności cyfrowej cele związane z rozwojem wiedzy i umiejętności pracowników oraz wskaźniki ich realizacji i śledzi postępy.
10. Organizacja angażuje do wykonania swoich zadań pracowników zewnętrznych, którzy mają odpowiednie kompetencje w zakresie dostępności cyfrowej (propozycja zalecenie sformułowana na podstawie celu wymiaru, w którym jest mowa o pracownikach wewnętrznych i zewnętrznych).
11. Organizacja gromadzi i zapewnia pracownikom dostęp do bazy wiedzy wspierającej udział w szkoleniach, samokształcenie i wykonywanie powierzonych zadań z zakresu dostępności cyfrowej.
12. Organizacja zapewnia pracownikom dostęp do pomocy i wsparcia technicznego w wykonywaniu zadań związanych z zapewnianiem dostępności cyfrowej.
13. Organizacja analizuje i ocenia korzystanie z pomocy i wsparcia technicznego przez pracowników w wykonywaniu zadań związanych z zapewnianiem dostępności cyfrowej.
14. Minister właściwy do spraw informatyzacji tworzy/publikuje repozytorium wiedzy na temat cyfrowej dostępności. Repozytorium powinno być dostępne dla wszystkich, w tym do wykorzystania przez boty internetowe i narzędzia oparte o sztuczną inteligencję. Repozytorium powinno zawierać informacje pozwalające na jednoznaczne interpretowanie wytycznych dotyczących dostępności, w tym przede wszystkim [WCAG]

Wymiar: Komunikacja

1. Organizacja włącza wymagania zgodności z dostępnością cyfrową w procesy tworzenia i dystrybucji dokumentów elektronicznych.
2. Organizacja dokonuje przeglądu i aktualizacji swoich uregulowań dotyczących zasad formowania dokumentów biurowych, aby zapewnić ich zgodność z wymaganiami ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549. Jeżeli w organizacji nie istnieje regulacja dotycząca zasad formowania dokumentów biurowych, organizacja opracowuje i wdraża jednolite zasady formowania dokumentów biurowych, uwzględniając w nich zgodność z wymaganiami ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
3. Organizacja zapewnia pracownikom realne wsparcie i pomoc techniczną w tworzeniu dokumentów zgodnie z obowiązującymi w organizacji zasadami formowania dokumentów, w tym z wymogami i standardami dostępności cyfrowej.
4. Organizacja opracowuje i udostępnia wszystkim pracownikom praktyczne instrukcje (przewodniki, listy kontrolne) stosowania szablonów i zapewniania dostępności cyfrowej dokumentów oraz oceniania zgodności dokumentów z obowiązującymi w organizacji zasadami formowania dokumentów, w tym z wymogami i standardami dostępności cyfrowej.
5. Organizacja przeprowadza przegląd i ocenę dostępności cyfrowej wszystkich załączników w formatach PDF, DOCX i innych opublikowanych po 23 września 2018 roku w Biuletynie Informacji Publicznej oraz w serwisach internetowych wydawanych przez organizacje oraz opracowuje i wdraża plan naprawczy, którego celem będzie zapewnienie niezbędnego poziomu dostępności wszystkich opublikowanych w BIP i serwisach internetowych organizacji załączników zawierających treści wykorzystywane do realizacji bieżących zadań.
6. Organizacja opracuje i wdraża procedurę postępowania przy zamieszczaniu na stronach internetowych treści pochodzących od innych podmiotów, która zapewni zgodność publikowanych treści z wymaganiami dostępności cyfrowej, w tym zgodność z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
7. Organizacja przeprowadza inwentaryzację i ocenę pod kątem dostępności cyfrowej stosowanych w pracy organizacji blankietów, formularzy, wzorów wniosków i planuje proces ich dostosowania do wymogów dostępności cyfrowej.
8. Organizacja opracuje i wdraża proces monitorowania stanu zapewniania dostępności cyfrowej dokumentów elektronicznych.
9. Organizacja zapewnia pracownikom stanowiska pracy wyposażone w narzędzia niezbędne do zapewniania dostępności cyfrowej (oprogramowanie, technologie wspomagające, narzędzia testujące, narzędzia konwersji).
10. Organizacja opracuje i wdraża tryb przeglądu i aktualizacji deklaracji dostępności swoich stron internetowych, gwarantujący, że treść deklaracji będzie określać aktualny rzeczywisty stan dostępności i zgodność z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549 określony na podstawie wyników badań zgodności, analizy zgłoszeń i wniosków o zapewnienie dostępności cyfrowej, raportów z wykonania napraw i udoskonaleń.
11. Organizacja dba o dostępną komunikację także na swoich profilach Social Media, stosuje odpowiednie zasady dostępności cyfrowej na swoich kanałach, w postach i publikacjach (redakcja tekstu, opisy alt, itp.).
12. Organizacja stosuje prosty język w komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej.
13. Organizacja przedstawia za pomocą języka łatwego do czytania i zrozumienia (ETR) (jako alternatywa standardowej wersji) najważniejsze informacje o podmiocie i sposobie kontaktu, najważniejsze zarządzenia i druki, etc.

Wymiar: Cykl życia TIK

1. Organizacja opracuje i wdraża proces i powiązane z nim procedury oceniania zgodności stron internetowych i aplikacji mobilnych z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549
2. Organizacja rozwija wiedzę ekspercką w zakresie testowania dostępności cyfrowej wewnętrznie lub poprzez korzystanie z usług ekspertów zewnętrznych.
3. Organizacja wypracuje i wdraża dostosowaną do swoich warunków metodykę przeprowadzania okresowych (corocznych) przeglądów i oceny zgodności dokumentów cyfrowych z obowiązującymi w organizacji zasadami formowania dokumentów, w tym wymaganiami i normami dostępności cyfrowej. Wnioski z przeglądów i oceny organizacja wykorzystuje w programach szkoleń pracowników i programach zapewniania dostępności.
4. Organizacja określa w swoich wewnętrznych uregulowaniach dotyczących wydawania serwisów internetowych i aplikacji mobilnych oraz publikowania treści w mediach społecznościowych, regulujących zasady ich tworzenia odpowiedzialność właściciela, administratorów, twórców treści i redaktorów za dostępność cyfrową, w tym zgodność z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
5. Organizacja opracuje i wdraża procedurę uzyskiwania zgody na zastosowanie odstępstwa (wyjątku) od obowiązku zapewniania dostępności cyfrowej z tytułu nadmiernego obciążenia kosztami.

Wymiar: Pracownicy

1. Organizacja określa w wymaganiach rekrutacyjnych oraz w opisach stanowisk minimum wymaganych kompetencji w zakresie dostępności cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej.
2. Organizacja analizuje i ocenia potrzeby rekrutacyjne, aby określić, w jakich obszarach są oraz w jakich obszarach nie są w stanie uwzględnić kandydatów z niepełnosprawnościami, a także analizy i oceny barier ograniczających możliwości zatrudniania osób z niepełnosprawnościami.
3. Organizacja prowadzi aktywną politykę pozyskiwania do pracy wykwalifikowanych osób z niepełnosprawnościami na stanowiska związane z realizacją zapewniania dostępności cyfrowej.
4. Organizacja podejmuje preferencyjne inicjatywy rekrutacyjne w celu zatrudnienia wykwalifikowanych osób z niepełnosprawnościami.
5. Organizacja zapewnia dostępność cyfrową wszystkich narzędzi rekrutacyjnych (tablice ogłoszeń o pracy, obszary w serwisach internetowych, aplikacje mobilne itp.) i zgodność z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub z rozdziałami 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
6. Organizacja aktywnie angażuje pracowników z niepełnosprawnościami w zarządzanie dostępnością cyfrową oraz działania związane z zapewnianiem dostępności cyfrowej, takie jak testowanie i opiniowanie dostępności nabywanych przez organizację technologii i treści cyfrowych, testowanie i ocenianie dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych, przygotowanie i prowadzenie szkoleń z zakresu rozwijania świadomości problemów dostępności i zapewniania dostępności.
7. Organizacja zapewnia pełną dostępność postępowania kwalifikacyjnego podczas zatrudniania pracowników, w tym dostępność cyfrową materiałów, które będą wykorzystywane w trakcie procesu selekcji, np. testów, spotkania rekrutacyjnego, rozmowy kwalifikacyjnej oraz zapewnia odpowiednią konfigurację i technologie wspomagające, jeżeli w trakcie spotkania rekrutacyjnego będzie konieczne korzystanie z technologii i treści cyfrowych.

Wymiar: Wsparcie

1. Organizacja ustala sformalizowany proces wnioskowania i zapewniania pracownikom dostosowań i racjonalnych usprawnień w środowisku pracy związanych z korzystaniem z technologii i treści cyfrowych.
2. Organizacja ustala sformalizowany proces wnioskowania i zapewniania dostępu alternatywnego osobom korzystającym z przekazywanych przez organizacje treści elektronicznych
3. Organizacja zapewnia pracownikom z niepełnosprawnościami wsparcie w zakresie korzystania z technologii wspomagających odpowiednich do wykonywania przydzielonych zadań.
4. Organizacja zapewnia osobom korzystającym z przekazywanych przez organizacje treści elektronicznych mechanizmy zgłaszania w łatwy i dostępny sposób problemów i barier związanych z dostępnością cyfrową oraz uzyskiwania odpowiedzi.
5. Organizacja zapewnia osobom z niepełnosprawnościami możliwość korzystania z własnych lub preferowanych przez siebie technologii wspomagających podczas osobistego załatwiania spraw urzędowych w siedzibie organizacji.
6. Organizacja opracuje i wdraża program (harmonogram) przygotowania i opublikowania w dostępnym formacie elektronicznym wszystkich starszych dokumentów opublikowanych w formatach niedostępnych cyfrowo, które dotyczą aktualnie realizowanych przez organizację zadań publicznych.
7. Organizacja zapewnia osobom z niepełnosprawnościami specjalistyczną pomoc i wsparcie techniczne w obsłudze technologii wspomagających
8. Organizacja zapewnia swoim pracownikom, odpowiedzialnym za wsparcie osób z niepełnosprawnościami szkolenia w zakresie świadomości niepełnosprawności, etykiety w kontaktach z osobami z niepełnosprawnością oraz obsługi technologii wspomagających i stosowania różnych strategii adaptacyjnych.
9. Organizacja zapewnia dostępność cyfrową kanałów komunikacji internetowej z klientami, uwzględniając potrzeby osób z różnorodnymi potrzebami.
10. Organizacja zapewnia osobom ze szczególnymi potrzebami alternatywne sposoby dostępu do treści cyfrowych
11. Organizacja zapewnia wszystkim klientom wsparcie informacyjne i techniczne w czynnościach wymagających korzystanie z technologii i treści cyfrowych
12. Organizacja aktywnie zbiera informacje i pozyskuje opinie użytkowników o dostępności cyfrowej oraz wdraża tryb łatwego zgłaszania i szybkiego reagowania na zgłoszone problemy dostępności cyfrowej
13. Organizacja zapewnia obywatelom dostępne cyfrowo możliwości złożenia wniosków, opłat i uzyskania decyzji bez konieczności wizyty w urzędzie.
14. Organizacja informuje i edukuje klientów o prawach obywatela w zakresie dostępności cyfrowej.

Wymiar: Zaopatrzenie

1. Organizacja reguluje zasady i tryb postępowania przy dokonywaniu zakupów technologii i treści cyfrowych lub zakupów zawierających technologie i treści cyfrowe, aby zwiększyć pewność, że w zakupach technologii i treści cyfrowych za środki publiczne dostępność cyfrowa będzie podstawowym kryterium legalności.
2. W dokumentach towarzyszących procesom zakupowym, takim jak zapytania o informacje, zapytania o propozycje, zapytania ofertowe, specyfikacje istotnych warunków zamówienia oraz umowy organizacja stosuje spójny język odnoszący się do kwestii dostępności cyfrowej || określa wymagania dotyczące dostępności, w tym …
3. Organizacja wypracuje i stosuje spójny proces i metody oceny spełniania wymagań dostępności cyfrowej oraz dowodów dostępności na etapach zgłaszania ofert, opracowywania i przekazywania do użytku nabywanych technologii i treści
4. W umowach o usługi serwisowe dotyczące technologii i treści cyfrowych organizacja uwzględnia postanowienia dotyczące wymagań dostępności, w tym zapewnienia zgodności z normami w trakcie użytkowania technologii.
5. Organizacja monitoruje i przeprowadza okresowe przeglądy stanu wdrażania swojej polityki dostępności, w tym dostępności cyfrowej w zakupach.
6. Organizacja informuje potencjalnych dostawców o swojej polityce dostępności cyfrowej w zakupach.
7. Organizacja zapewnia, że produkty i usługi cyfrowe opracowane w organizacji spełniają lub przewyższają standard dostępności cyfrowej określony w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub w rozdziałach 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
8. Organizacja zapewnia, że we wszystkich postępowaniach dotyczących zakupów technologii i treści cyfrowych lub zawierających elementy technologii i treści cyfrowych uczestniczy wykwalifikowany specjalista ds. dostępności cyfrowej.
9. Organizacje ustanawia mechanizm oceny i zapewnienia, że współdzielone lub wynajmowane zasoby innych firm spełniają lub przewyższają standard dostępności cyfrowej określony w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub rozdziałach 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.
10. Organizacje zapewnia w procesie rozpatrywania odwołań i skarg dotyczących postępowań zakupowych, że rozstrzyganie kwestii związanych z dostępnością cyfrową umożliwi organizacji skuteczne egzekwowanie wymagań dostępności i norm określonych w ustawie o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych lub rozdziałach 9-11 normy PN-ETSI EN 301 549.