Wersja robocza

Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zmieniony, zastąpiony lub usunięty. Nie należy korzystać z tego opracowania jako czegoś innego niż dokumentu w trakcie opracowywania.
Nie wahaj się proponować zmian. Możesz komentować, uzupełniać, redagować każdy fragment dokumentu.

Cykl życia TIK - ocena dojrzałości

Opracowanie: Stefan Wajda

Data zgłoszenia: 28 lipca 2025 r., ostatnia aktualizacja: 24 września 2025 r.

Podsumowanie: Opisuje, jak ocenić dojrzałość organizacji do zapewniania dostępności cyfrowej w całym cyklu życia technologii informacyjno-komunikacyjnych (na podstawie Accessibility Maturity Model).

Uwaga

Opis wymiaru Cykl życia TIK w Modelu dojrzałości dostępności odnosi się głównie do organizacji, które wytwarzają TIK. A podmioty publiczne zwykle korzystają z gotowych rozwiązań, zakupionych lub wykonanych na ich potrzeby. Potrzebny byłby opis poziomów dojrzałości dostosowany do specyfiki tych dwóch sytuacji.

Jak ocenić poziom dojrzałości cyklu życia TIK

1. Określ dowody, które należy wykorzystać do oceny dojrzałości wymiaru dostępności w Twojej organizacji. Nie wszystkie dowody mogą mieć zastosowanie do każdej firmy lub organizacji. Wymienione tutaj dowody stanowią niewyczerpujący przykład kryteriów. Mogą one mieć zastosowanie lub nie. Możesz określić inne dowody w ich miejsce i/lub dodatkowe dowody.
2. Wymień całą dokumentację cyklu życia TIK w organizacji w odniesieniu do określonych punktów dowodowych.
3. Określ, jaki poziom dojrzałości dostępności wspiera Twoja dokumentacja dotycząca punktów kontrolnych w cyklu życia TIK.

Poziomy dojrzałości

Poziom	Opis
nieaktywny	Nie podjęto żadnych wysiłków lub wskazano jedynie pojedyncze działania. Jeśli wymagane są ACR (deklaracje zgodności produktu), nie są one opracowywane.
startowy	Istnieje pewna świadomość i uznanie potrzeby tworzenia dostępnych dla wszystkich TIK. Działania na rzecz dostępności ograniczają się do nowych produktów, aplikacji i stron internetowych.
wdrażania	Trwają prace nad udoskonaleniem procesów w zakresie dostępności w cyklu rozwoju TIK w podziale na role lub dyscypliny. Wymogi dostępności są brane pod uwagę i praktykowane, ale nie są konsekwentnie stosowane podczas projektowania, tworzenia i testowania TIK w całym portfolio rozwiązań TIK. Rozpoczęto naprawę istniejących produktów, aplikacji i stron internetowych. Rozpoczęto szkolenia dotyczące dostępności cyklu rozwoju TIK, dostosowane do roli każdej osoby.
Optymalizacji	W organizacji pracuje ekspert ds. dostępności tworzenia TIK, który stosuje podejście strukturalne, ujednolicone i oparte na raportowaniu. Specyfikacje projektowe zawierają wytyczne dotyczące dostępności. Programiści konsekwentnie tworzą dostępny interfejs użytkownika (UI). Podczas wytwarzania przeprowadzane są ręczne i automatyczne testy dostępności. Automatyczne testy są włączone do procesów ciągłej integracji/ciągłego dostarczania (CI/CD). Zarządzanie wydaniami obejmuje bramki kontroli jakości dostępności. Wersje serwisowe są ponownie sprawdzane pod kątem dostępności. ACR dla TIK są aktualizowane i udostępniane w razie potrzeby. Badania mają na celu świadome pozyskiwanie od użytkowników z niepełnosprawnościami opinii i ocen. Szkolenia dotyczące cyklu życia technologii informacyjno-komunikacyjnych, odpowiednie do roli każdej osoby, są wymagane, monitorowane i udoskonalane.

Punkty dowodowe dla wymiaru cyklu życia TIK

The fallback content to display on prerendering cyklu życia TIK mogą obejmować między innymi:

Badania użytkowników

• Badania użytkowników obejmują niepełnosprawności.
• Przeprowadzane są badania użytkowników skupione wyłącznie na niepełnosprawnościach.
• Uczestnikom badań zapewniono odpowiednie dostosowania, takie jak więcej czasu na sesję, technologia wspomagająca, opcje wirtualne oraz szczegóły dotyczące fizycznej lokalizacji sesji stacjonarnych i sposobu, w jaki będzie do nich zapewniany dostęp.
• Formularze, zgody, instrukcje i inne materiały są dostępne.
• Archetypy, persony, mapy drogowe oraz inne istotne syntezy i wyniki badań użytkowników obejmują osoby z niepełnosprawnościami.

Planowanie i projektowanie

• Normy dostępności cyfrowej i inne powiązane wymagania są uwzględniane w fazach planowania i projektowania projektów TIK.
• Projektanci mają dostęp do list kontrolnych dostępności, wytycznych, szablonów adnotacji itp.
• Przeglądy dostępności są częścią procesu projektowania.
• Wszystkie przewodniki dotyczące stylu, w tym między innymi dotyczące projektu i treści, uwzględniają kwestie dostępności.
• Kwestie dostępności są uwzględniane w poszczególnych komponentach systemu projektowego, jak również w ich układzie w ramach struktur wyższego poziomu.
• Materiały projektowe przekazywane deweloperom obejmują informacje i adnotacje dotyczące dostępności, które spełniają odpowiednie standardy dostępności.
• Podejście do projektowania cech dostępności w różnych produktach jest spójne.
• Historyjki użytkowników, persony, wszelkie inne wykorzystywane biblioteki, uwzględniają osoby z niepełnosprawnościami.

Wytwarzanie

• Programiści mają dostęp do zasobów wdrożeniowych
  • kanały zespołu do omawiania dostępności – wiadomości bezpośrednie, godziny pracy, poczta e-mail
  • strony informacyjne
• Listy kontrolne dostępności dla programistów
• Podejście do wdrażania cech dostępności w różnych produktach jest spójne.
• Istnieje udokumentowany sposób klasyfikowania i ustalania priorytetów rozwiązywania problemów z dostępnością oraz reagowania opinie i zgłoszenia [klientów]../../terms/klient) dotyczące dostępności.
• Wymagania dotyczące dostępności są uwzględniane w kryteriach akceptacji w całym cyklu życia produktu

Doświadczenie użytkownika

• Badania użytkowników obejmują niepełnosprawności.
• Formularze, komunikaty, instrukcje lub inne materiały dotyczące osób badanych są dostępne.

Przegląd jakości przed wydaniem

• Podejście do testowania dostępności i wprowadzania różnych produktów na rynek jest spójne.
• Proces testowania dokumentuje kroki ręcznego testowania dostępności i wykorzystywane technologie wspomagające.
• Proces testowania obejmuje automatyczne testowanie dostępności.
• Harmonogram obejmuje działania interesariuszy skupione na dostępności.
• System śledzenia błędów obejmuje kwestie dostępności.
• Istnieje system priorytetyzacji i porządkowania problemów dostępności.
• Dostępność uznana jest za warunek (bramka) wprowadzenia produktu na rynek.
• Etapy testowania i częstotliwość wprowadzania zmian w sposób zwinny, bez pełnego cyklu wydawniczego są Udokumentowane. Oto kilka przykładów:
  • Sprawdzanie treści w przypadku aktualizacji stron internetowych
  • Sprawdzanie treści postów w mediach społecznościowych
• The fallback content to display on prerendering dla komercyjnych produktów gotowych do użycia (COTS) tworzone na końcowych etapach cyklu życia oprogramowania TIK.

Szkolenia z zakresu tworzenia TIK

• Prowadzone są szkolenia z zakresu tworzenia i testowania TIK, wspierające punkty dowodowe tego wymiaru, aby budować i utrzymywać odpowiedne umiejętności oparte na rolach.

Cele i wskaźniki wymiarów

• Ustalono cele związane z wymiarem, zdefiniowano wskaźniki i monitoruje się postępy.