Nie wahaj się proponować zmian. Możesz komentować, uzupełniać, redagować każdy fragment dokumentu.
Dostepność cyfrowa w polityce zakupowej
Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zaktualizowany, zastąpiony lub usunięty przez inne dokumenty. Nie należy traktować tego dokumentu jako czegoś innego niż dokument w trakcie opracowywania.
Zalecenie
Organizacje powinny zapewnić w swoich regulacjach procesów zakupowych, że wymagania dostępności cyfrowej będą podstawowym kryterium legalności w zakupach technologii i treści cyfrowych oraz zakupach zawierających elementy technologii i treści cyfrowych.
Regulacje te mogą przyjmować formę odrębnego dokumentu, nazwanego np. „Polityką nabywania dostępnych technologii i treści cyfrowych” albo być częścią bardziej ogólnego dokumentu, na przykład polityki zakupów, polityki zamówień publicznych, polityki zapewniania dostępności, polityki równych szans lub podobnych.
W organizacjach złożonych z wielu podmiotów (np. gminach, powiatach itp.) regulacje te mogą być przyjmowane przez naczelny organ stanowiący lub zarządzający podmiotu nadrzędnego do stosowania przez wszystkie podległe jednostki.
Rekomendacje
Rekomenduje się, aby polityka lub inaczej nazwany dokument obejmował poniższe elementy:
- Zobowiązanie podmiotu publicznego do stosowania wymagań dostępności i kryteriów ich spełniania jako podstawowych warunków nabycia technologii i treści cyfrowych oraz produktów i usług zawierających elementy technologii i treści cyfrowych.
- Określenie ogólnych zasad, zgodnie z którymi praktyki w zakresie zakupów technologii i treści cyfrowych muszą uwzględniać dostępność.
- Wskazanie standardów lub norm technicznych, które muszą być spełnione, oraz wymagań wykraczających ponad określone w normie wymagania minimalne.
- Wskazanie, w przypadku gdy nie istnieje odpowiedni standard lub norma techniczna, ogólnej charakterystyki potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami, które technologia musi uwzględniać, aby mogła być nabyta przez podmiot publiczny. Zaleca się, aby wzorcem do ich zdefiniowania był zestaw kryteriów efektywności funkcjonalnej określonych w PN-ETSI EN 301 549.
- Określenie zakresu technologii, w odniesieniu do których dostępność musi być brana pod uwagę.
- Określenie kluczowych etapów i działań w procesie zakupu, podczas których należy uwzględnić wymagania dostępności, w tym:
- analizy potrzeb i rozpoznania rynku,
- formułowania wymagań i kryteriów oceny ofert,
- oceny zgłoszonych ofert i wyboru oferty,
- opracowania i zawierania umów
- realizacji zakupu, w tym weryfikacji w trakcie wytwarzania i wdrażania zgodności z wymaganiami dostępności,
- zarządzania umowami, w tym naprawami i aktualizacjami, które mogą mieć wpływ na dostępność.
- Określenie roli, w tym obowiązków i uprawnień uczestników postępowania zakupowego na wszystkich etapach jego realizacji, w tym:
- osoby/komórki zgłaszającej potrzebę zakupu,
- osoby/komórki prowadzącej postępowanie zakupowe,
- osoby odpowiedzialnej w organizacji za dostępność.
- Określenie dopuszczalnych wyjątków i warunków odstępstw od stosowania wymagań dostępności.
Podstawa prawna
- Art. 100 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych z późn. zmianami (Dz. U. 2019 poz. 2019)
- Art. 106 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych z późn. zmianami (Dz. U. 2019 poz. 2019)
- Art. 5 ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych z dnia 4 kwietnia 2019 r. z późn. zmianami (Dz. U. 2019, poz. 848)
- Art. 4 pkt. 3 ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz. U. 2019, poz. 1696)
- Art. 5 pkt. 2 ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz. U. 2019, poz. 1696)
Uzasadnienie
Chociaż przepisy prawa nie nakładają obowiązku opracowania własnej polityki zakupowej, jej opracowanie i wdrożenie pozwala podmiotom publicznym sprawnie i skutecznie organizować i usprawniać procesy zakupowe oraz zapewniać, że wymagania dostępności będą traktowane jako warunek podstawowy. Takie podejście tworzy dostępne środowisko pracy oraz umożliwia świadczenie usług publicznych dostępnych dla jak najszerszego grona odbiorców.
Uwzględnienie w polityce zakupów wymagania dostępności cyfrowej jako warunku legalności zakupów informuje dostawców, że organizacja oczekuje ofert technologii i treści cyfrowych, które będą w pełni dostępne cyfrowo zarówno dla pracowników organizacji, jak i wszystkich osób, dla których organizacja świadczy usługi publiczne.
Dostępne środowisko pracy zwiększa efektywność wszystkich pracowników, sprzyja zatrzymaniu talentów oraz przyciąga specjalistów z niepełnosprawnościami, co prowadzi do większej różnorodności i inkluzywności organizacji. Uwzględnianie dostępności w zakupach minimalizuje również ryzyko kosztownych poprawek, ponieważ dostosowywanie niedostępnych produktów jest wielokrotnie droższe niż zapewnienie dostępności od początku.
Określenie zasad i trybu postępowania zakupowego zapewnia spójne stosowanie wymagań dostępności na wszystkich etapach – od analizy potrzeb, przez wybór ofert, po weryfikację dostarczonych rozwiązań. Uwzględnienie obowiązujących norm, takich jak PN-ETSI EN 301 549 czy WCAG, gwarantuje jednolite kryteria oceny i jasność wymagań zarówno dla zamawiających, jak i dostawców.
Jasne przypisanie ról, kompetencji i odpowiedzialności poszczególnym osobom lub komórkom organizacyjnym umożliwia skuteczną koordynację działań oraz egzekwowanie wymagań dostępności w całym procesie zakupowym.
Przyjęcie polityki dostępności w obszarze zakupów technologii i treści cyfrowych wzmacnia realizację zasady równego dostępu do usług i informacji, wspiera wypełnianie obowiązków ustawowych oraz buduje wizerunek instytucji jako nowoczesnej, odpowiedzialnej społecznie i otwartej na potrzeby wszystkich użytkowników.
Źródła, opracowania
- Planing and Managing Web Accessibility. Plan, WAI W3C, dostęp 17 sierpnia 2025;
- Developing Organizational Policies on Web Accessibility, WAI W3C, dostęp: 16 sierpnia 2025;
- Ramy strategii dostępności. Wskaźniki i kryteria sukcesu, WebAIM, dostęp: 16 sierpnia 2025;
- Example of a Comprehensive Organizational Policy, WAI W3C, dostęp: 16 sierpnia 2025;
- Creating an IT accessibility policy, Business Disability Forums, dostęp: 16 sierpnia 2025;
- A Comprehensive Guide for Developing Accessibility Policies and Accessibility Plans, Queen’s Printer for Ontario, dostęp: 16 sierpnia 2025;
- IT Accessibility Policy Framework, GSA, dostęp: 16 sierpnia 2025;
Historia wersji
| Wersja | Autor | Data | Opis zmian |
|---|---|---|---|
| 0.9 | Anna Czekalska Stefan Wajda | 14.07.2025 | Utworzenie |
| RC | Anna Czekalska Stefan Wajda | 12.08.2025 | Projekt – kandydat do wydania |