Przejdź do głównej zawartości
Wersja robocza
Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zmieniony, zastąpiony lub usunięty. Nie należy korzystać z tego opracowania jako czegoś innego niż dokumentu w trakcie opracowywania.
Nie wahaj się proponować zmian. Możesz komentować, uzupełniać, redagować każdy fragment dokumentu.

Stosowanie szablonu wymagań dostępności cyfrowej

Opracowanie: Stefan Wajda
Uwaga

Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zaktualizowany, zastąpiony lub usunięty przez inne dokumenty. Nie należy traktować tego dokumentu jako czegoś innego niż dokument w trakcie opracowywania.

Nabycy rozwiązań cyfrowych stają wobec problemu oceny dostępności cyfrowej zgłoszonych ofert.

Aby uzyskać dowody uprawdopodabniające, że oferent i oferowane rozwiązanie spełnią wymagania dotyczące dostępności cyfrowej, organizacje mogą skorzystać z szablonu wymagań dostępności cyfrowej oferowanego rozwiązania oraz szablonu macierzy punktacji.

Propozycja jest adaptacją rozwiązania, które opracował George Rhodes (Uniwersytet Westminsterski) we współpracy z RNIB (Royal National Institute of Blind People).

O proponowanym rozwiązaniu

Zestaw wymagań dotyczących dostępności i oczekiwanych dowodów zależy od rodzaju nabywanego oprogramowania. W praktyce dostawcy mogą oferować:

  • stworzenie oprogramowania według specyfikacji nabywcy
  • oprogramowanie (własne lub open source), które zostanie dostosowane do wymagań nabywcy
  • gotowe oprogramowanie „z półki” (COTS)

Opcja 1. Oprogramowanie według specyfikacji nabywcy

W przypadku oferty stworzenia oprogramowania według specyfikacji określonej przez nabywcę, dostawca niekoniecznie będzie w stanie zapewnić dokumentację potwierdzającą zgodność systemu z wymaganiami. Ale powinien przedstawić szczegółowe informacje, w jaki sposób planuje stworzyć oprogramowanie zgodne ze standardami dostępności oraz w jaki sposób zamierza testować i udokumentować tę zgodność.

Opcja 2. Oprogramowanie dostosowane do wymagań nabywcy

W przypadku oferty dostawy oprogramowania własnego lub open-source, które zostanie dostosowane do potrzeb i wymagań nabywcy, dostawca powinien być w stanie dostarczyć dokumentację zgodności standardowej wersji systemu oraz wyjaśnić, w jakim zakresie oferuje nabywcy dostosowania i jaki wpływ na zgodność z wymogami dostępności mogą mieć te dostosowania oraz w jaki sposób zapewnia ograniczenie ryzyka niespełnienia wymagań podczas procesu wdrażania. Dostawca może też być w stanie zapewnić dokumentację zgodności z dostępnością integrowanych z systemem komponentów stron trzecich, jeśli taka dokumentacja istnieje.

Opcja 3. Gotowe oprogramowanie „z półki” (COTS)

W przypadku gdy dostawca oferuje gotowy produkt (własny lub innego wytwórcy), powinien być w stanie dostarczyć dokumentację zgodności oprogramowania z normami, obejmującą m.in. procesy testowania, używane narzędzia oraz sposób rozwiązywania znanych problemów i utrzymywania wysokich standardów dostępności.

We wszystkich tych przypadkach stosuje się osiem wymienionych poniżej wymagań:

Lista wymagań dostępności

  1. W-01. Zgodność . Dostawca opisze, w jaki sposób zapewni, że oferowane rozwiązanie będzie spełniać i utrzymywać zgodność z kryteriami sukcesu WCAG ujętymi w PN-ETSI EN 301 549 zgodnie z przepisami ustawy o dostępności cyfrowej... oraz określonymi w zamówieniu wymaganiami wykraczającymi ponad wymagania ujęte w PN-ETSI 301 549 (np. niektóre kryteria sukcesu na poziomie WCAG AAA).
  2. W-02. Dostosowanie. Dostawca opisze zakres dostosowań motywów, graficznego interfejsu użytkownika i funkcjonalności, jakie może zastosować nabywca.
  3. W-03. Tworzenie treści. Dostawca opisze, w jaki sposób rozwiązanie wspiera tworzenie dostępnych treści cyfrowych i zapewnia ich zgodność z WCAG.
  4. W-04. Narzędzia dla pracowników. Dostawca opisze, w jaki sposób rozwiązanie wspiera pracowników z niepełnosprawnościami w korzystaniu z narzędzi do tworzenia treści, zgodnie z wytycznymi ATAG (Authoring Tools Accessibility Guidelines 2.0).
  5. W-05. Nakładki. Dostawca wskaże, czy w dostarczanym rozwiązaniu korzysta lub planuje korzystać z jakichkolwiek produktów dostarczonych przez firmy wymienione w arkuszu Overlay Fact Sheet lub innych produktów tego typu.
  6. W-06. Deklaracja. Dostawca dostarczy oświadczenie o dostępności swojego produktu, które przedstawia stan zgodności z normami dostępności, albo zobowiąże się współpracować z nabywcą w celu opracowania deklaracji dostępności dla proponowanego rozwiązania.
  7. W-07. Wskazówki. Dostawca zapewni odpowiednie wskazówki użytkownikom technologii wspomagających albo zobowiąże się współpracować z nabywcą w celu przygotowania takich wskazówek.
  8. W-08. Dokumenty. Dostawca opisze, w jaki sposób zapewni, że wszelkie generowane przez system treści nieinternetowe będą spełniać wymogi dostępności.

Szablon macierzy punktacji

Pomocą w przeprowadzeniu oceny może być macierz punktacji, która definiuje różne poziomy i opcje odpowiedzi oraz podstawową skalę oceny.

Nabywcy mogą dostosować tę macierz do własnych metodologii punktacji, aby lepiej różnicować odpowiedzi dostawców w odniesieniu do poszczególnych wymagań.

Dostawcom macierz punktacji może to pomóc w ocenie, w którym są miejscu na swojej drodze do dostępności i zidentyfikowaniu działań, jakie mogą podjąć, aby poprawić swoje wyniki w aktualnej i przyszłych ofertach.

Szablon ma postać arkusza kalkulacyjnego programu Excel. Na początku znajduje się krótka instrukcja, po której następuje główna tabela.

W tabeli wymienione są wszystkie wymagania, a następnie podano szereg przykładowych odpowiedzi skategoryzowanych oceną od 0 do 3.

Na przykład dla W-01. Zgodność w kolumnie z wynikiem 0 znajduje się pięć typów odpowiedzi, które otrzymają tę ocenę, w rodzaju: „Dostawca potwierdził, że istnieją poważne problemy z dostępnością, które nie zostaną rozwiązane”.

Każda z przykładowych odpowiedzi w każdej komórce jest oznaczona jedną z czterech poniższych opcji:

  • Na zamówienie: oprogramowanie według specyfikacji nabywcy
  • Dostosowane: oprogramowanie własne lub open source dostosowane do wymagań nabywcy
  • Gotowe: oprogramowanie istniejące, z półki (COTS)
  • Dowolne: którekolwiek z powyższych.

Dzięki temu można rozróżnić i odnieść odpowiedzi do konkretnego rodzaju produktu. Na przykład odpowiedzi oznakowane „Na zamówienie” są stosowne tylko w przypadku, gdy oceniamy system zbudowany na zamówienie, a nie istniejący produkt. Odpowiedzi oznakowane etykietą „Dowolne” są stosowne we wszystkich przypadkach.

Nie zaleca się prostego sumowania punktów uzyskanych za poziom spełnienia poszczególnych wymagań, ponieważ nie wszystkie wymagania mają taki sam wpływ na ostateczną dostępność usługi. Na przykład ocena 2 za zgodność (W-01) ma na dostępność zdecydowanie większy wpływ niż ocena 2 za deklarację zgodności (W-06).

A ponieważ szablon macierzy punktacji nie definiuje wag, nabywcy mogą zastosować swoje wagi dla poszczególnych wymagań, przyjmując, że przyjęte w szablonie punkty powinny być traktowane raczej jako oceny pewnego szerokiego poziomu jakości uzyskanych odpowiedzi, a nie równe miary wagi wszystkich wymagań.

Zastrzeżenie

To rozwiązanie jest publikowane wyłącznie jako wskazówka. Nie ma ono na celu udzielania porad prawnych ani profesjonalnych. Nikt ze współtwórców tej treści nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy, pominięcia ani jakiekolwiek konsekwencje, straty lub szkody wynikające z jakiegokolwiek wykorzystania lub polegania na niniejszej publikacji. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości i niejasności należy zasięgnąć porady odpowiednio wykwalifikowanego specjalisty.

Źródła, opracowania

  1. Procurement accessibility guidance
  2. Procurement scoring and maturity