Wymiary dostępności i punkty dowodowe w Modelu Dojrzałości Dostępności W3C

Opracowanie: Stefan Wajda

Data zgłoszenia: 15 kwietnia 2025 r., ostatnia aktualizacja: 15 kwietnia 2025 r.

O tym dokumencie

Transkrypcja wystąpienia podczas IV spotkania Sieci dostępności cyfrowej. Wymiary dostępności i The fallback content to display on prerendering

Komunikacja

Warunki wstępne dostępnej komunikacji

• istnieją szablony dostępnych dokumentów firmowych (Microsoft Word, Microsoft PowerPoint itp.).
• istnieją udokumentowane procedury konwersji HTML lub PDF, które zapobiegają utracie cech dostępności.
• procesy, procedury i wymagania dotyczące tworzenia dostępnej komunikacji są udokumentowane i dostępne dla pracowników.
• istnieją dostępne narzędzia ułatwiające współpracę (np. e-spotkania, webinaria, konferencje, czat, system e-leaningowy).

Dostępna komunikacja bezpośrednia

• konsekwentne korzystanie z dostępnych szablonów dla:
  • elektronicznych materiałów marketingowych i sprzedażowych
  • dokumentów technicznych i prezentujących stanowiska
  • raportów zgodności dostępności produktu (ACR)
  • innych dokumentów dotyczących dostępności
  • prezentacji.
• strony internetowe (zewnętrzne i wewnętrzne):
  • są dostępne zgodnie z regionalnymi wymogami prawnymi (np. z WCAG)
  • zawierają deklarację dostępności (wymaganie prawne dla stron internetowych organów sektora publicznego w Unii Europejskiej)
  • mogą zawierać oświadczenie o zobowiązaniu do zapewnienia dostępności.
• Produkty i usługi: dokumentacja zgodności z wymogami dostępności jest dostępna i dostarczana w dostępnym formacie (na stronie internetowej, na żądanie lub w ramach procesu zamówień)
  • raporty zgodności dostępności (ACR) oparte na dobrowolnym szablonie dostępności (VPAT)
  • deklarację dostępności (wymaganie prawne dla stron internetowych organów sektora publicznego w Unii Europejskiej)
  • inne dokumenty związane z dostępnością, zgodnie z identyfikacją.
• multimedia, w tym:
  • napisy rozszerzone i
  • audiodeskrypcje
• media społecznościowe i treść blogów
• mechanizm informacji zwrotnej do obsługi pytań i skarg dotyczących dostępności
• informacje na temat obsługi klienta
• szkolenia dla klientów i sprzedawców
• dokumenty prawne, płatności i fakturowanie
• inne komunikaty, zgodnie ze wskazaniem.

Doświadczenie użytkownika

• badania użytkowników uwzględniają niepełnosprawność
  • We wszystkich badaniach uczestnicy proszeni są o anonimowe określenie, czy mają niepełnosprawność, a jeśli tak, to jakiego rodzaju jest to niepełnosprawność.
• przeprowadzane są badania użytkowników skupione wyłącznie na niepełnosprawności

Spójne podejście do testowania i wydawania produktów

• proces testowania dokumentuje etapy ręcznego testowania dostępności z wykorzystaniem technologii wspomagającej.
• proces testowania obejmuje zautomatyzowane testy dostępności
• harmonogram obejmuje działania interesariuszy skoncentrowane na dostępności
• system śledzenia błędów obejmuje problemy dostępności
• system priorytetyzacji i rozwiązywania defektów dostępności
• dostępność zidentyfikowana jako bramka do wydania produktu
• udokumentowane etapy testowania i kadencja dla zwinnego dostarczania zmian, które nie przechodzą przez pełny cykl wydawniczy. Oto kilka przykładów:
  • przegląd treści dla aktualizacji strony internetowej
  • przegląd treści dla postów w mediach społecznościowych
• przewodnik autorski ACR/VPAT dla komercyjnych gotowych produktów (w pudełku)

Szkolenia z zakresu komunikacji dostępnej

• Szkolenie w zakresie dostępnej komunikacji w celu rozwijania i utrzymywania odpowiednich umiejętności wspierających punkty dowodowe tego wymiaru

Wiedza i umiejętności

Ocena umiejętności w celu identyfikacji i rozwiązania luk

• badania organizacyjne, które rozpoznają obecny poziom umiejętności i braki
• wewnętrzne bazy danych do śledzenia szkoleń pracowników w zakresie umiejętności związanych z dostępnością cyfrową
• przeglądy i programy certyfikacji lub kompetencji
• aktualizowanie umiejętności zgodnie z bieżącymi wymaganiami
• integracja kryteriów dostępności z indywidualnymi (pracowniczymi i kierowniczymi) pomiarami efektywności pracy

Budowanie i utrzymywanie zdolności organizacyjnych

• wdrażanie planów i programów szkoleniowych opartych na rolach
• w razie potrzeby pozyskiwanie są zamawiane zewnętrzne zasoby szkoleniowe
• włączenie programów szkoleniowych dotyczących dostępności cyfrowej w organizacji do systemów zarządzania, śledzenia i audytu uczenia się
• szkolenie w zakresie dostępności podczas wdrażania do pracy wszystkich nowych pracowników
• wymagania dotyczące dostępności zawarte w opisach stanowisk
• eksperci merytoryczni rozmieszczeni w organizacji w celu zapewnienia szkoleń i wsparcia.
• organizowanie lub uczestnictwo w wydarzeniach dotyczących dostępności cyfrowej w celu zwiększenia świadomości i wiedzy
• kampanie informacyjne (dotyczące również wymiaru kulturowego)

Integracja wymiarów

• programy szkoleniowe i edukacyjne powinny być zintegrowane z punktami dowodowymi dla każdego wymiaru.

Wsparcie

Wsparcie wewnętrzne

Wsparcie pracowników

• pisemna polityka dotycząca wnioskowania i zapewniania pracownikom dostosowań
• istnienie grupy ds. zasobów pracowniczych (ERG) skoncentrowanej na niepełnosprawności i wspieranej przez kierownictwo.
• zapewnienie dostępnych opcji transportu dla pracowników (jeśli zapewniają transport, przegląd, więcej kontekstu dla ICT) i nie tylko transport, ale także inne aplikacje do zamawiania jedzenia na przykład)
• upewnienie się, że ścieżki kariery jako takie i powiązane działania mające na celu osiągnięcie tych celów są w pełni dostępne. (onboarding, rekrutacja)
• zapewnienie pracownikom z niepełnosprawnościami wsparcia w zakresie korzystania z technologii wspomagających odpowiednich do wykonywania przydzielonych zadań.
• rozważenie pełnego zakresu dostosowań potrzebnych pracownikom z niepełnosprawnością do wykonania przydzielonych zadań, takich jak elastyczne godziny pracy.

Wsparcie organizacyjne

• ustanowienie zasad, praktyk i procedur zapewniających dostępną obsługę klienta
• upewnienie się, że wszystkie informacje są przedstawione prostym językiem.
• mechanizmy wsparcia są dostępne
• tematy pomocy lub często zadawane pytania dotyczące dostępności w wewnętrznej dokumentacji organizacji
• wdrożenie procesu walidacji w celu zarządzania informacjami zwrotnymi na temat dostępności
• informacje zwrotne dotyczące dostępności są uwzględniane w celu usprawnienia ciągłego doskonalenia zidentyfikowanych technologii informacyjno-komunikacyjnych i narzędzi wewnętrznych.
• każdy plan przekazywania informacji zwrotnych obejmuje przystępny sposób odpowiadania pracownikom, którzy przekazali informacje zwrotne, wraz z aktualizacjami dotyczącymi stanu i decyzji podjętych w związku z tymi informacjami
• zaangażowanie osób z niepełnosprawnościami w planowanie i wdrażanie inicjatyw na rzecz dostępności.

Programy szkoleniowe wspierające pracowników

• istnieją programy szkoleniowe dla pracowników w celu budowania i utrzymywania odpowiednich umiejętności wspierających punkty dowodowe tego wymiaru.
• zapewnienie szkoleń dla wewnętrznego personelu wsparcia TIK w zakresie dostępności, technologii wspomagających oraz etykiety i świadomości niepełnosprawności.
• zapewnienie szkoleń w całej firmie na temat etykiety i świadomości niepełnosprawności.

Wsparcie zewnętrzne

Wsparcie klientów

• publicznie dostępne (i przystępne) oświadczenie o dostępności cyfrowej ze wskazówkami do mechanizmów wsparcia
• pisemna polityka dotycząca żądania i zapewniania klientom udogodnień, jeśli dotyczy
• ustanowienie procesu otrzymywania informacji zwrotnych na temat dostępności i reagowania na nie.
• zapewnienie tematów pomocy lub pytań FAQ dotyczących dostępności w przystępnym formacie
• wdrożenie procesów gwarantujących dostępność kodu pochodzącego od stron trzecich lub dostarczanego przez zewnętrznych dostawców.
• zapewnienie dostępnych opcji i wsparcia dla każdego kroku lub funkcji, która zależy od niedostępnej funkcji z technicznymi niemożliwościami do naprawienia. np. procesy walidacji tożsamości
• zapewnienie dostępnych formatów i wsparcia komunikacyjnego, w tym platform wizualnych dla osób, których podstawowym językiem jest język migowy.
• upewnienie się, że nowo nabyte lub opracowane dokumenty cyfrowe oferowane klientom są dostępne.
• stworzenie planu udostępnienia klientom wszystkich wcześniejszych dokumentów cyfrowych.
• upewnienie się, że wszystkie informacje są przedstawione prostym językiem.
• zapewnienie klientom specjalnego kanału do zgłaszania problemów z dostępnością lub barier w łatwy i przystępny sposób, np. dedykowany adres e-mail.
• każdy plan dotyczący informacji zwrotnych obejmuje dostępny sposób odpowiadania klientom, którzy przekazali informacje zwrotne, wraz z aktualizacjami dotyczącymi stanu i decyzji dotyczących informacji zwrotnych.
• upewnij się, że klienci z niepełnosprawnością mogą korzystać z własnej technologii wspomagającej lub preferowanej technologii wspomagającej, aby uzyskać dostęp do twoich towarów i usług.

Cykl życia TIK

Projektowanie

• uwzględniający dostępność proces przeglądu projektu z szablonami, listami kontrolnymi i danymi wyjściowymi
• przewodniki po stylu projektowania uwzględniające kwestie dostępności
• artefakty projektowe dostarczane programistom zawierają cechy dostępności, które co najmniej spełniają odpowiednie standardy dostępności
• spójne podejście do projektowania cech dostępności w różnych produktach

Programowanie

• Istnieją dostępne zasoby wdrożeniowe dla programistów:
  • kanały zespołu do omawiania dostępności
  • bezpośrednia komunikacja, godziny pracy, e-mail
  • strony informacyjne
  • listy kontrolne dostępności dla programistów
• Spójne podejście do wdrażania cech dostępności w różnych produktach
• Udokumentowany sposób selekcji i ustalania priorytetów naprawiania problemów z dostępnością oraz reagowania na opinie klientów dotyczące dostępności

Doświadczenie użytkownika (UX)

• Badania użytkowników uwzględniają niepełnosprawności
  • We wszystkich badaniach uczestnicy proszeni są o anonimowe określenie, czy mają niepełnosprawność, a jeśli tak, to jakiego rodzaju jest to niepełnosprawność.
• Przeprowadzane są badania użytkowników skupiające się wyłącznie na niepełnosprawności

Przegląd jakości przed wydaniem

• Spójne podejście do testowania i wydawania produktów
• Proces testowania dokumentuje etapy ręcznego testowania dostępności z wykorzystaniem technologii wspomagającej.
• Proces testowania obejmuje zautomatyzowane testy dostępności
• Harmonogram obejmuje działania interesariuszy skoncentrowane na dostępności
• System śledzenia błędów obejmuje kategorię dostępności
• System priorytetyzacji i pielęgnacji defektów dostępności
• Dostępność zidentyfikowana jako bramka do wydania produktu
• Udokumentowane etapy testowania i kadencja dla zwinnego dostarczania zmian, które nie przechodzą przez pełny cykl wydawniczy. Oto kilka przykładów:
  • Przegląd treści dla aktualizacji strony internetowej
  • Przegląd treści dla postów w mediach społecznościowych
• Przewodnik autorski ACR/VPAT dla komercyjnych gotowych produktów gotowych (w pudełku)

Szkolenie w zakresie tworzenia TIK

• Szkolenie w zakresie rozwoju i testowania technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu budowania i utrzymywania odpowiednich umiejętności wspierających punkty kontrolne tego wymiaru.

Pracownicy

Ukierunkowana rekrutacja

• ustalone cele w zakresie rekrutacji pracowników z niepełnosprawnościami
• ogłoszenia o zatrudnieniu z oświadczeniami o różnorodności zachęcające do składania aplikacji przez osoby z niepełnosprawnościami
• ocena potrzeb rekrutacyjnych/analiza luk
• inicjatywy dotyczące preferencyjnego zatrudniania pracowników z niepełnosprawnościami, jeśli nie jest to zabronione przez prawo

Dostępna platforma do składania podań o pracę

• narzędzia rekrutacyjne, tablice ogłoszeń o pracę itp. spełniają wymagany poziom dostępności
• komunikacja rekrutacyjna spełnia wymagany poziom dostępności
• audyt dostępności strony internetowej z ofertami pracy
• audyt dostępności procesu aplikacyjnego

Zaangażowanie strategiczne

• utworzenie Grupy Zasobów Pracowniczych, wraz z członkiem kierownictwa organizacji, dla pracowników z niepełnosprawnościami, aby mogli bezpośrednio wnosić wiedzę z pierwszej ręki i doświadczenie życiowe w działania na rzecz dostępności
• grupy fokusowe dotyczące produktów i projektów pracowników z niepełnosprawnościami
• program mentorski dla pracowników z niepełnosprawnościami

Zaopatrzenie (zamówienia publiczne)

Dokumentacja polityki zamówień publicznych

• opublikowana polityka dostępności TIK obejmująca zamówienia publiczne lub odrębna polityka zamówień publicznych obejmująca dostępność
• wymogi dostępności i powiązane informacje przekazane sprzedawcom

Ujednolicony język zamówień publicznych

• ujednolicony język zamówień dotyczący dostępności nabywanych TIK
• ujednolicony język umów dotyczący dostępności nabywanych TIK
• formularze i szablony zapytań ofertowych dotyczące dostępności

Spójny proces i metody oceniania ofert

• wymagane dowody oceny dostępności w odpowiedziach na zapytanie ofertowe
• udokumentowana metodologia oceny dostępności
• metodologia oceniania (punktacji) zgłoszeń

Wymogi dotyczące języka umów

• dowody testów dostawcy (automatycznych i ręcznych)
• kryteria dostępności cyklu rozwoju, integracja i przeglądy rozwoju (dla usług deweloperskich)
• sekcja gwarancji i środków zaradczych obejmuje dostępność
• działania naprawcze dostawcy / plany naprawcze przed i po wdrożeniu
• przykłady zrealizowanych umów z językiem dostępności

Dostępność w zarządzaniu programem zamówień publicznych

• audyt dostępności procesu zamówień publicznych
• zdefiniowany, udokumentowany i śledzony cykl życia umów
• monitorowane i dokumentowane wskaźniki dostępności związane z zamówieniami publicznymi (tabela wskaźników)
• zdefiniowany proces zarządzania skargami i odwołaniami

Kultura organizacyjna

• członek zarządu odpowiedzialny za dostępność cyfrową
• kierownictwo programu dostępności cyfrowej na poziomie zarządczym
• oświadczenie kierownictwa o zaangażowaniu w dostępność cyfrową
• opracowana i wdrożona polityka dostępności cyfrowej
• strategia rozwoju obejmuje proaktywne podejście do dostępności cyfrowej
• strategia rozwoju uwzględnia dostępność cyfrową jako wyróżnik rynkowy
• dostępność cyfrowa na rzecz włączenia osób z niepełnosprawnościami uwzględniona w podstawowych wartościach
• dostępność cyfrowa uwzględniona w kodeksie postępowania
• nacisk na niepełnosprawność w działaniach na rzecz różnorodności, równości i integracji
• nacisk na dostępność cyfrową w społecznościach praktyków
• włączenie kryteriów dostępności cyfrowej do planów wydajności pracowników/funkcjonariuszy, jeśli dotyczy
• wsparcie pracowników dla dostępności cyfrowej i integracji osób z niepełnosprawnościami jest obowiązkowe i monitorowane.
• skuteczność programu dostępności cyfrowej jest monitorowana i ulepszana