Wersja robocza

Jest to dokument roboczy, który w dowolnym momencie może zostać zmieniony, zastąpiony lub usunięty. Nie należy korzystać z tego opracowania jako czegoś innego niż dokumentu w trakcie opracowywania.
Nie wahaj się proponować zmian. Możesz komentować, uzupełniać, redagować każdy fragment dokumentu.

Cykl życia strony internetowej (TIK). Ramowe wytyczne

Opracowanie: Dawid Górny

Data zgłoszenia: 6 października 2025 r., ostatnia aktualizacja: 6 października 2025 r

1. Cel dokumentu

Celem dokumentu jest przedstawienie minimalnych zasad, według których instytucja publiczna powinna planować, zamawiać, tworzyć, testować, utrzymywać i wycofywać stronę internetową w sposób dostępny cyfrowo. Treść ma charakter ramowy i powinna zostać uzupełniona o procedury wewnętrzne właściwe dla danej jednostki.

2. Podstawy prawne i standardy

• Ustawa z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
• WCAG 2.1 na poziomie AA (zaleca się uwzględnienie nowych kryteriów WCAG 2.2).
• EN 301 549 jako norma obowiązująca przy interpretacji wymagań technicznych.
• Rozporządzenie w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej. Treści BIP muszą jednocześnie spełniać WCAG 2.1 AA.

3. Role i odpowiedzialność

3.1 Opis ról

• Koordynator dostępności - odpowiada za dostępność strony przez cały czas jej działania, uczestniczy w wyborze wykonawców, definiuje wytyczne, przyjmuje i rozpatruje skargi, zleca audyty oraz nadzoruje wyniki monitoringu.
• Kierownik działu IT - zarządza serwerem i systemem CMS, utrzymuje repozytorium kodu, konfiguruje proces ciągłej integracji z testami WCAG i zapewnia działanie narzędzi monitorujących.
• Zespół redakcyjny - publikuje treści zgodne z WCAG, dba o strukturę nagłówków, teksty alternatywne, nazwy elementów aktywnych i język prosty, bierze udział w przeglądach treści.
• Projektant UX UI - tworzy makiety i style zgodne z zasadami projektowania uniwersalnego, w dużych projektach konsultuje się z firmą testerską.
• Programista - koduje semantyczny HTML CSS JS, stosuje znaczniki ARIA, konfiguruje szablony CMS.
• Firma testerska - skaluje zakres audytów do wielkości projektu, dostarcza raporty z zaleceniami.

3.2 Matryca RACI (przykład)

Faza	Koordynator	Kierownik IT	Zespół	Firma
Planowanie	A	R	C	C
Projektowanie	C	C	I	C
Wykonanie	C	A R	I	I
Testowanie	A	C	C	R
Utrzymanie	A	R	R	C

Legenda: R - wykonuje, A - odpowiada, C - konsultuje, I - informowany.

4. Szkolenia

• Przed projektowaniem: warsztat WCAG 2.1 2.2 dla projektantów, programistów i kierownika IT.
• Przed kodowaniem: szkolenie redakcji i administratorów CMS z tworzenia treści dostępnych.
• Przed publikacją: krótkie przypomnienie list kontrolnych dla wszystkich ról.
• Co 12 miesięcy: sesja odświeżenia wiedzy o aktualnych standardach oraz najczęstszych problemach dostępności.

5. Cykl życia strony internetowej

Faza 1 - Koncepcja i definiowanie wymagań

• W opisie zamówienia i SIWZ zapisuje się WCAG 2.1 (zalecane 2.2) AA, EN 301 549 oraz obowiązek posiadania Deklaracji Dostępności.
• Powstaje matryca RACI oraz wstępny budżet na szkolenia, testy i audyty.
• Analizowane są ryzyka i wybierane technologie przyjazne dostępności.

Faza 2 - Projektowanie

• Projektant przygotowuje makiety zgodne z zasadami projektowania uniwersalnego.
• W dużych projektach makiety konsultowane są z firmą testerską.
• Dokumentacja projektowa zawiera odniesienie do konkretnych kryteriów WCAG.

Faza 3 - Wykonanie (kodowanie i integracja CMS)

• Programista implementuje semantyczny kod, proces CI CD uruchamia testy automatyczne WCAG.
• Redakcja publikuje treści testowe, kierownik IT uruchamia skanery automatyczne.

Faza 4 - Testowanie i walidacja

• Mały serwis: pojedynczy audyt kandydata do publikacji.
• Średni serwis: audyt wersji beta, audyt kandydata do publikacji.
• Duży projekt: doradztwo przy makietach, testy iteracyjne w trakcie budowy, audyt kandydata do publikacji.
• Raporty trafiają do koordynatora, poprawki są weryfikowane w testach weryfikacyjnych.

Faza 5 - Publikacja i deklaracja

• Po pozytywnym audycie strona trafia na serwer produkcyjny.
• Kierownik IT publikuje Deklarację Dostępności i formularz zgłaszania barier.
• Dział IT lub firma zewnętrzna aktywuje monitoring automatyczny.

Faza 6 - Utrzymanie i rozwój

• Skargi użytkowników usuwa się w terminach ustawowych.
• Audyt kontrolny przeprowadzany jest co najmniej raz w roku lub po każdej dużej aktualizacji (nowy szablon, zmiana silnika CMS, duży moduł).
• Procedura regresji: każda zmiana przechodzi test automatyczny i ręczny. Starsze wersje treści są archiwizowane, a Deklaracja Dostępności aktualizowana.

Faza 7 - Starzenie się i wycofanie

• Tworzona jest dostępna kopia (HTML lub PDF UA), plan przekierowań i komunikat dla użytkowników.
• Informacja trafia do Deklaracji Dostępności i rocznego raportu.

6. Monitorowanie dostępności

Monitoring automatyczny jest konfigurowany i utrzymywany przez dział IT lub firmę zewnętrzną. Obejmuje skanery WCAG oraz kontrolę błędów 404. Koordynator dostępności otrzymuje okresowe raporty i zleca działania korygujące.

7. Planowane dokumenty pomocnicze

• Lista kontrolna koordynatora dostępności dla każdej fazy.
• Wzór klauzuli dostępności do SIWZ i umów.
• Procedura reagowania na regresję oraz formularz zgłaszania barier.